Büyükşehir Yasası kabul edildi
Büyükşehir Yasası kabul edildi
AKP hükümeti tarafından hazırlanan ve bütün muhalefet partilerinin karşı çıktıðı 13 ilin büyükşehir olmasına ilişkin tasarı Mecliste kabul edildi.
AKP hükümeti tarafından hazırlanan ve 13 ilin büyükşehir olmasını düzenleyen tasarının görüşmeleri Mecliste geç saatlere kadar devam etti. Görüşmeler sırasında zaman zaman gerginlikler yaşanınca görüşmeye ara verildi. Aranın ardından yeniden başlayan görüşmelerde ise MHP Iðdır Milletvekili Sinan Oðan ile AKP Erzurum Milletvekili Muhyettin Aksak yumruk yumruða kavga etti. Görüşmelerin ardından 13 Ýlde Büyükşehir Belediyesi Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, Mecliste kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre, Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Maraş, Mardin, Muðla, Tekirdað, Trabzon, Urfa ve Van, büyükşehir belediyesi olacak.
Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Antep, Ýzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırları olacak. Bu illere baðlı ilçelerin mülki sınırları içindeki köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliði sona erecek, köyler mahalle olacak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak baðlı bulundukları ilçenin belediyesine katılacak. Bu illerin, bucak teşkilatları da kaldırılacak. Bu illerdeki il özel idarelerinin tüzel kişiliði ile Ýstanbul ve Kocaeli'ndeki orman köyleri de dahil köylerin tüzel kişiliði sona erecek.
ÝLLERÝN ÝLÇELERÝ DEÐÝŞTÝ
Aydın'da Efeler; Balıkesir'de Karesi, Altıeylül; Denizli'de Merkezefendi; Hatay'da Antakya, Defne, Arsuz; Manisa'da Şehzadeler, Yunusemre; Maraş'ta Dulkadiroðlu, Onikişubat; Mardin'de Artuklu; Muðla'da Menteşe, Seydikemer; Tekirdað'da Süleymanpaşa, Kapaklı, Ergene; Trabzon'da Ortahisar; Urfa'da Eyyübiye, Haliliye, Karaköprü; Van'da Tuşba ve Ýpekyolu, Hatay'da Payas, Zonguldak'ta Kozlu ve Kilimli ilçeleri kurulacak. Denizli'nin Akköy ilçesinin ismi de Pamukkale olarak deðişiyor. Ýstanbul Şişli'nin Ayazaða, Maslak ve Huzur mahalleleri Sarıyer'e baðlanacak. Ýstanbul Arnavutköy ilçesine baðlı Nakkaş, Bahşayış mahalleleri ile Büyükçekmece ilçesine baðlı Muratbey mahallesi Çatalca belediyesine katılacak. Ankara'nın Yenimahalle ilçesine baðlı Dodurga ve Alacaatlı mahallelerinin çevre yolu dışında kalan kısımları Şehitali mahallesi ile birleştirilecek. Şehitali, Aşaðıyurtçu, Yukarıyurtçu, Ballıkuyumcu ve Fevziye mahalleleri Etimesgut'a baðlanacak. Yenimahalle'nin Dodurga ve Alacaatlı mahalleleri de çevre yolu içinde kalan kısmı ile Çayyolu, Ahmet Taner Kışlalı, Ümit, Koru, Konutkent ve Yaşamkent mahalleleri Çankaya'ya katılacak.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında, il özel idarelerince kullanılan haklar, yetkiler ve görevler, il özel idaresi bulunmayan yerlerde Yatırım Ýzleme ve Koordinasyon Başkanlıðı'nca kullanılacak. Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, defterdarlıklar açılan emanet hesaplarına aktarılacak. Toplanan paraların yüzde 20'lik kısmı, Kültür ve Turizm Bakanlıðı'nın öncelik vereceði projelerde kullanılacak. Kullanılmayan miktar, bakanlık bütçesine aktarılacak.
KÖY KORUCULUÐU DEVAM EDECEK
Büyükşehir ve ilçe belediyeleri, mahalleye dönüştürülen köylerde, yörenin geleneksel, kültürel ve mimari özelliklerine uygun tip mimari projeler yapacak ya da yaptıracak. Tüzel kişiliði kaldırılan köylerde görev yapan geçici ve gönüllü köy korucuları, halen görev yaptıkları yerlerde görev yapmaya devam edecek. Maden ruhsatı, jeotermal kaynaklar ve doðal mineralli sular ruhsatına ilişkin yetki ve görevler, il özel idarelerinin tüzel kişiliðinin kaldırıldıðı illerde valiliklerce yürütülecek. Madencilik faaliyeti nedeniyle yolların bozulması, köprülerin çökmesi gibi oluşabilecek hasarlar telafi edilecek. Maden ruhsatları için il özel idareleri ve köylere hizmet götürme birliklerine verilen devlet hakkı, madenler için alınan harçlar, maden ihalelerinden elde edilen gelirler, valilik ve kaymakamlıklarca uygulanan idari para cezaları, ihaleler için alınan teminatlardan elde edilen gelirler genel bütçeye gelir kaydedilecek. Bu ödenekler öncelikle, madenin veya jeotermal ve doðal minarelli su kaynaklarının bulunduðu yere en yakın yerleşim yerlerinin altyapı ihtiyaçları için kullanılacak. Nüfusu 750 binden fazla olan illerin belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebilecek. Büyükşehir belediyelerin sınırları il mülki sınırları, ilçe belediyelerinin sınırları bu ilçelerin mülki sınırları olacak.
NÜFUSU 500UN ALTINDA MAHALLE KURULAMAYACAK
Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ayrılma yoluyla yeni bir belde kurulmasında, yeni kurulacak belde için aranan 50 binlik nüfus kriteri 20 bine düşecek. Belediye sınırları içinde nüfusu 500'ün altında mahalle kurulamayacak. Köyleri mahalleye dönüştürülen köylülerin, geçmişten beri kullandıðı "mera, yaylak ve kışlak" gibi yerlerdeki hakları korunacak. Belediyeler; saðlık, eðitim, kültür tesis ve binalarının yanı sıra mabetlerin de yapım, bakım ve onarımını saðlayacak. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100 binin üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorunda olacak. Ýl Özel Ýdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun'da yapılan deðişiklikle payların hesaplanması ve oranı yeniden belirleniyor. Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 6'sı ile bu tahsilatın toplamı üzerinden büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u büyükşehir belediye payı olarak ayrılacak.
Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin taşınır ve taşınmaz malları, bakanlıklara, ilgili kuruluşlara, bunların taşra teşkilatına, valiliklere, büyükşehir ve ilçe belediyesine devredilecek. Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler; personelini, taşınır ve taşınmazlarını, iş makineleri, diðer taşıtları, kamu kurum ve kuruluşlarına olan alacak ve borçlarını, katılacakları ilçe belediyesine kanunun yayımlandıðı tarihten itibaren 1 ay içinde bildirecek.
MAHALLEYE DÖNÜŞEN KÖYLERDEN VERGÝLER 5 YIL ALINMAYACAK
Mahalleye dönüşen köylerde, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılardaki işletmeler ile bu yerlerde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, fırın, kahve, lokanta, pansiyonlar, büfeler işletme ruhsatı almış sayılacak. Bu işletmelerin bulunduðu binalardan, kanunun yayımlandıðı tarihe kadar bitirilmiş olanlar da ruhsatlandırılmış sayılacak. Tüzel kişiliði kaldırılan köylerde emlak vergisi, Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl süreyle alınmayacak. Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret, 5 yıl süreyle en düşük tarifenin yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde belirlenecek.
Ýçişleri Bakanlıðı'na 106, Maliye Bakanlıðı'na 27, Milli Eðitim Bakanlıðı'na 48, Saðlık Bakanlıðı'na 63, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıðı'na 27, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlıðı'na 33, Gençlik ve Spor Bakanlıðı'na 9, Diyanet Ýşleri Başkanlıðı'na 15, Tapu Kadastro Genel Müdürlüðü'ne 18 ve Emniyet Genel Müdürlüðü'ne 3 kadro ihdası yapılacak.
AKP hükümeti tarafından hazırlanan ve 13 ilin büyükşehir olmasını düzenleyen tasarının görüşmeleri Mecliste geç saatlere kadar devam etti. Görüşmeler sırasında zaman zaman gerginlikler yaşanınca görüşmeye ara verildi. Aranın ardından yeniden başlayan görüşmelerde ise MHP Iðdır Milletvekili Sinan Oðan ile AKP Erzurum Milletvekili Muhyettin Aksak yumruk yumruða kavga etti. Görüşmelerin ardından 13 Ýlde Büyükşehir Belediyesi Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, Mecliste kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre, Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Maraş, Mardin, Muðla, Tekirdað, Trabzon, Urfa ve Van, büyükşehir belediyesi olacak.
Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Antep, Ýzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırları olacak. Bu illere baðlı ilçelerin mülki sınırları içindeki köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliði sona erecek, köyler mahalle olacak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak baðlı bulundukları ilçenin belediyesine katılacak. Bu illerin, bucak teşkilatları da kaldırılacak. Bu illerdeki il özel idarelerinin tüzel kişiliði ile Ýstanbul ve Kocaeli'ndeki orman köyleri de dahil köylerin tüzel kişiliði sona erecek.
ÝLLERÝN ÝLÇELERÝ DEÐÝŞTÝ
Aydın'da Efeler; Balıkesir'de Karesi, Altıeylül; Denizli'de Merkezefendi; Hatay'da Antakya, Defne, Arsuz; Manisa'da Şehzadeler, Yunusemre; Maraş'ta Dulkadiroðlu, Onikişubat; Mardin'de Artuklu; Muðla'da Menteşe, Seydikemer; Tekirdað'da Süleymanpaşa, Kapaklı, Ergene; Trabzon'da Ortahisar; Urfa'da Eyyübiye, Haliliye, Karaköprü; Van'da Tuşba ve Ýpekyolu, Hatay'da Payas, Zonguldak'ta Kozlu ve Kilimli ilçeleri kurulacak. Denizli'nin Akköy ilçesinin ismi de Pamukkale olarak deðişiyor. Ýstanbul Şişli'nin Ayazaða, Maslak ve Huzur mahalleleri Sarıyer'e baðlanacak. Ýstanbul Arnavutköy ilçesine baðlı Nakkaş, Bahşayış mahalleleri ile Büyükçekmece ilçesine baðlı Muratbey mahallesi Çatalca belediyesine katılacak. Ankara'nın Yenimahalle ilçesine baðlı Dodurga ve Alacaatlı mahallelerinin çevre yolu dışında kalan kısımları Şehitali mahallesi ile birleştirilecek. Şehitali, Aşaðıyurtçu, Yukarıyurtçu, Ballıkuyumcu ve Fevziye mahalleleri Etimesgut'a baðlanacak. Yenimahalle'nin Dodurga ve Alacaatlı mahalleleri de çevre yolu içinde kalan kısmı ile Çayyolu, Ahmet Taner Kışlalı, Ümit, Koru, Konutkent ve Yaşamkent mahalleleri Çankaya'ya katılacak.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında, il özel idarelerince kullanılan haklar, yetkiler ve görevler, il özel idaresi bulunmayan yerlerde Yatırım Ýzleme ve Koordinasyon Başkanlıðı'nca kullanılacak. Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, defterdarlıklar açılan emanet hesaplarına aktarılacak. Toplanan paraların yüzde 20'lik kısmı, Kültür ve Turizm Bakanlıðı'nın öncelik vereceði projelerde kullanılacak. Kullanılmayan miktar, bakanlık bütçesine aktarılacak.
KÖY KORUCULUÐU DEVAM EDECEK
Büyükşehir ve ilçe belediyeleri, mahalleye dönüştürülen köylerde, yörenin geleneksel, kültürel ve mimari özelliklerine uygun tip mimari projeler yapacak ya da yaptıracak. Tüzel kişiliði kaldırılan köylerde görev yapan geçici ve gönüllü köy korucuları, halen görev yaptıkları yerlerde görev yapmaya devam edecek. Maden ruhsatı, jeotermal kaynaklar ve doðal mineralli sular ruhsatına ilişkin yetki ve görevler, il özel idarelerinin tüzel kişiliðinin kaldırıldıðı illerde valiliklerce yürütülecek. Madencilik faaliyeti nedeniyle yolların bozulması, köprülerin çökmesi gibi oluşabilecek hasarlar telafi edilecek. Maden ruhsatları için il özel idareleri ve köylere hizmet götürme birliklerine verilen devlet hakkı, madenler için alınan harçlar, maden ihalelerinden elde edilen gelirler, valilik ve kaymakamlıklarca uygulanan idari para cezaları, ihaleler için alınan teminatlardan elde edilen gelirler genel bütçeye gelir kaydedilecek. Bu ödenekler öncelikle, madenin veya jeotermal ve doðal minarelli su kaynaklarının bulunduðu yere en yakın yerleşim yerlerinin altyapı ihtiyaçları için kullanılacak. Nüfusu 750 binden fazla olan illerin belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebilecek. Büyükşehir belediyelerin sınırları il mülki sınırları, ilçe belediyelerinin sınırları bu ilçelerin mülki sınırları olacak.
NÜFUSU 500UN ALTINDA MAHALLE KURULAMAYACAK
Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ayrılma yoluyla yeni bir belde kurulmasında, yeni kurulacak belde için aranan 50 binlik nüfus kriteri 20 bine düşecek. Belediye sınırları içinde nüfusu 500'ün altında mahalle kurulamayacak. Köyleri mahalleye dönüştürülen köylülerin, geçmişten beri kullandıðı "mera, yaylak ve kışlak" gibi yerlerdeki hakları korunacak. Belediyeler; saðlık, eðitim, kültür tesis ve binalarının yanı sıra mabetlerin de yapım, bakım ve onarımını saðlayacak. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100 binin üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri açmak zorunda olacak. Ýl Özel Ýdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun'da yapılan deðişiklikle payların hesaplanması ve oranı yeniden belirleniyor. Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 6'sı ile bu tahsilatın toplamı üzerinden büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u büyükşehir belediye payı olarak ayrılacak.
Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin taşınır ve taşınmaz malları, bakanlıklara, ilgili kuruluşlara, bunların taşra teşkilatına, valiliklere, büyükşehir ve ilçe belediyesine devredilecek. Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler; personelini, taşınır ve taşınmazlarını, iş makineleri, diðer taşıtları, kamu kurum ve kuruluşlarına olan alacak ve borçlarını, katılacakları ilçe belediyesine kanunun yayımlandıðı tarihten itibaren 1 ay içinde bildirecek.
MAHALLEYE DÖNÜŞEN KÖYLERDEN VERGÝLER 5 YIL ALINMAYACAK
Mahalleye dönüşen köylerde, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılardaki işletmeler ile bu yerlerde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, fırın, kahve, lokanta, pansiyonlar, büfeler işletme ruhsatı almış sayılacak. Bu işletmelerin bulunduðu binalardan, kanunun yayımlandıðı tarihe kadar bitirilmiş olanlar da ruhsatlandırılmış sayılacak. Tüzel kişiliði kaldırılan köylerde emlak vergisi, Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl süreyle alınmayacak. Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret, 5 yıl süreyle en düşük tarifenin yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde belirlenecek.
Ýçişleri Bakanlıðı'na 106, Maliye Bakanlıðı'na 27, Milli Eðitim Bakanlıðı'na 48, Saðlık Bakanlıðı'na 63, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıðı'na 27, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlıðı'na 33, Gençlik ve Spor Bakanlıðı'na 9, Diyanet Ýşleri Başkanlıðı'na 15, Tapu Kadastro Genel Müdürlüðü'ne 18 ve Emniyet Genel Müdürlüðü'ne 3 kadro ihdası yapılacak.
