Anadilde savunmada hakim keyfiyeti

Anadilde savunmada hakim keyfiyeti

Anadilde savunma hakkı bu kez de hakimin keyfine ve sanıðın ekonomik durumuna kaldı. Hakim, "Yargılama uzuyor" diyerek anadilde savunmaya izin vermeyebilecek. Yasa tasarısında, gözaltı ve savcılık aşaması olan soruşturma sürecinde anadilin kullanımına ilişkin herhangi bir düzenleme de yer almıyor.

Hükümetin "Anadilde savunma sorunu çözülecek" diyerek propagandasını yaptıðı yasa tasarısı Meclis Başkanlıðı'nda. Tasarının bu şekilde yasalaşması durumunda, parası olan sanık, tercüman getirebilecek. Hakim, "Yargılama uzuyor" diyerek anadilde savunma hakkının kullanımının önüne geçebilecek. Böylece, anadilde savunma hakkı tam olarak kullanılamayacak.

Ceza Muhakemesi Kanunu ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin Ýnfazı Hakkında Kanunda Deðişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın 1. maddesi, CMK'nın 202. maddesinde deðişiklik öngörüyor. Deðişiklik önerisi şöyle: "Meramını anlatabilecek ölçüde Türkçe bilen sanık,

a)Ýddianamenin okunması,

b)Esas hakkındaki mütalaanın verilmesi üzerine sözlü savunmasını, kendisini daha iyi ifade edebileceðini beyan ettiði başka bir dilde yapabilir. Bu durumda sanık, savunma yapacaðı oturumda tercümanını hazır bulundurmak zorundadır. Bu imkan, yargılamanın sürüncemede bırakılması amacına yönelik olarak kötüye kullanılamaz."

Tasarı bu şekilde yasalaşırsa, anadilde savunma hakkının önüne iki önemli engel çıkartılmış olacak. Birincisi, tercüman ihtiyacını devlet deðil, sanık karşılayacak. Bu durumda, tercümana ödeme yapacak ekonomik gücü olmayan sanıklar bu haktan yararlanamayacak.

Ýkincisi ise, hakkın kullanımında son yetkili mahkeme başkanı olacak. Mahkeme başkanı, "Yargılama sürüncemede bırakılıyor" diyerek, anadilde savunmaya izin vermeyebilecek. Mevcut yargılama pratiklerinden hareketle, hakimler yasa çıktıktan sonra yapacakları yargılamada da, anadilde savunma hakkının kullanımını engelleyen bir tutum takınabilir.

SORUŞTURMA AŞAMASINDA ANADÝL YOK!

AKP Hükümeti, sadece mahkeme aşamasında anadilde savunma hakkını öngörüyor. Yasa tasarısında, gözaltı ve savcılık aşaması olan soruşturma sürecinde anadilin kullanımına ilişkin herhangi bir düzenleme yer almıyor.

SÖZLÜ SAVUNMA

Yeni düzenleme, sanıða sadece sözlü savunma sırasında anadilini kullanma hakkı tanıyor. Yazılı olarak mahkemeye savunma ya da dilekçe sunma konusunda herhangi bir düzenleme tasarıda yer almıyor.