İran’da benzine yapılan zamdan sonra geçtiğimiz cuma günü başlayan halk isyanı ülkenin tüm eyaletlerinin yanı sıra Doğu Kürdistan’a yayılmıştı. Kimi kaynaklar isyana karşı sert bir bastırma harekâtına girişen rejimin saldırılarında onlarca, kimisi ise yüzlerce kişinin yaşamını yitirdiğini bildiriyor.

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından yapılan açıklamada, isyanda şimdiye kadar onlarca kişinin yaşamını yitirdiğinden endişe ediliyor. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri’nin sözcüsü Rupert Colville, yaşananlardan dolay ‘alarm’ halinde olunduğunu söyledi.

Göstericilere karşı gerçek mermilerin kullanıldığına dikkat çeken Colville, “Onlarca kişi öldürülmüş olabilir” dedi. Rejim güçlerinin bini aşkın kişiyi tutukladığını kaydeden Colville, İran yönetimi ve güvenlik güçlerine aşırı güce başvurmama çağrısı yaptı. Colville, göstericilerin ise ‘barışçıl gösterilerde’ bulunmasını istedi.

AF ÖRGÜTÜ: 100 İLA 200 ARASINDA ÖLÜ VAR

Uluslararası Af Örgütü’ne (AI) göre ise, İran rejiminin halkın haklı taleplerine karşılık saldırılarında çok daha fazla kişi hayatını kaybetti. Af Örgütü’ne göre 100 ila 200 arasında kişi, İran rejim güçlerinin saldırılarında yaşamını yitirirken, göstericilerin büyük oranda barışçıl eylemler düzenlediklerinin altı çizildi.

Af Örgütü’nün açıklamasında şimdiye kadar güvenilir kaynaklardan edindikleri bilgiler ışığında ölü sayısının en az 106 olduğunu duyurulurken, bu rakamın sadece 21 kentten gelen bilgilere dayandığına dikkat çekildi.

REJİME GÖRE ÖLENLERİN ÇOĞU GÜVENLİK GÜCÜ

İran medyasının resmi kaynaklara dayandırdığı haberlerde ise, 4 günü geride bırakan halk isyanında sadece 5 kişinin yaşamını yitirdiği savunuluyor. Haberlerde yaşamını yitirenlerin üçünün güvenlik görevlisi olduğu iddia edildi.

Öte yandan gösterilerin yoğunlaştığı başkent Tahran’da birçok meydana yoğun bir polis takviyesinin yapıldığı bildiriliyor.

KRİZİ ÖRTMEK İÇİN ‘DIŞ GÜÇLER’ YALANINA SARILIYOR

İran rejimi ise, gösterilerde cami veya bankaları yakan ve yabancı medyaya veya ‘düşman devletlere’ görüntü gönderen kimi kişilerin yakalandığı iddiasını paylaşmıştı. 

İran’da ekonomik krizin son yıllarda giderek ağırlaştığı biliniyor. Amerikan yaptırımlarının da etkisiyle derinleşen krizi aşmakta zorlanan rejim, son gösterilerin de ‘düşmanlarca kışkırtılan provokasyonlar’ olduğu iddiasını gündemde tutmaya çalışıyor.

Halk isyanının başlamasına yol açan gösteriler öncesinde benzin fiyatları, kişi başına ayda alınan ilk 60 litre için litrede 10 bin riyalden 15 bin riyale yükseltilmişti. Bu fiyat 60 litrenin üzerinde alınan her bir litre benzin için 30 bin riyal olarak belirlenmişti. Rejim, buradan elde edilecek gelirlerin 83 milyonluk nüfusun en yoksul 60 milyonluk kesimi için kullanılacağını iddia ediyor.