Gazze’de son 4 yılın en kanlı günü 

İsrail’in kuruluş yıldönümüne denk getirilen ABD Büyükelçiliği’nin Kudüs’teki açılışı nedeniyle 50’yi aşkın kişinin öldüğü olaylarda taraflar birbirini sert bir biçimde suçlarken, Ortadoğu’nun büyük bir yangın yerine dönüşeceği endişesi paylaşılıyor. 

Gazze’de dün on binlerce kişinin katıldığı protesto gösterileri ABD’nin Büyükelçiliğini İsrail’in başkenti olarak tanıdığı Kudüs’e taşımasına karşı başlatılmıştı. İsrail güvenlik güçlerinin sert müdahalesiyle kana bulanan olaylarda Filistinli yetkililere göre en az 58 kişi hayatını kaybetti. 

Olaylarda yaralananların sayısı en az 2 bin 700 olarak verilirken, bugün yapılacak gösteriler endişeyle bekleniyor. Dün, 2014 yılı yazında İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılardan bu yana bir gün içerisinde en çok insanın öldüğü gün oldu. 

KATLİAM VE FIRSATÇILIK SUÇLAMALARI 

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas saldırılardaki onlarca ölümden sorumlu tuttuğu İsrail yönetimini katliam yapmakla suçlarken, olayların başlamasına neden olan Donald Trump’ın Kudüs kararını hedef aldı. 

Abbas, ABD’nin artık İsrail ile Filistin arasındaki arabuluculuk rolünü kaybettiğini söylerken, Kudüs’teki yeni büyükelçiliğin yasadışı Yahudi yerleşimlerine benzetti. 

İSRAİL KENDİNİ SAVUNMUŞTU 

İsrail yönetimi ise, en az 40 bin kişinin 13 ayrı bölgede gösteri düzenlediğini duyurmuştu. İsrail ordusuna göre göstericiler ‘şiddete’ başvurmuştu. 

Başbakan Benjamin Netanyahu, Hamas’ın binlerce Filistinliyi sınır duvarını aşmak ve İsrail’i yok etmek üzere gönderdiğini iddia etmişti. 

ABD’YE GÖRE SUÇLU HAMAS 

İsrail’e destek de ABD yönetiminden geldi. Beyaz Saray Sözcüsü Raj Shah, yaşanan olaylardan Gazze Şeridi’ni elinde bulunduran İslamcı Hamas örgütünü sorumlu tuttu. Shah, “Bu trajik ölümlerin sorumluluğu doğrudan Hamas’a aittir” dedi. 

İsrail ordusunun gösterilere reaksiyonunun Hamas tarafından provoke edildiğini savunan Sözcü, Hamas’ın gösterileri ve İsrail’in müdahalesini ‘bilinçli ve sinsice’ provoke ettiğini iddia etti. Sözcünün İsrail güvenlik güçlerinin onlarca Filistinliyi öldürmesine yönelik “İsrail’in kendini savunma hakkı vardır” şeklindeki sözleri, ABD’den verilen desteği açıkça ortaya koydu. 

AF ÖRGÜTÜ: İNSAN HAKLARI İHLALİDİR 

Onlarca kişinin hayatını kaybettiği olaylara ve sert müdahaleye tepkiler de devam ediyor. Ölümlere ilişkin açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), İsrail’in müdahalesinin uluslararası hukuk ve insanlarının ‘utanç verici’ bir biçimde ihlali olduğunu duyurdu. 

HANGİ ÜLKELER NE TEPKİ VERDİ? 

Kanlı Pazartesi’nin ardından Kuveyt, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni (BMGK) acilen toplantıya çağırdı. 

Avrupa Birliği (AB) Dış Politika ve Savunmadan Sorumlu Yüksek Komiseri Federica Mogherini ise, tarafları itidalli davranmaya çağırdı. İsrail’in barışçıl gösterilere izin vermesi ve protestolara orantılı müdahale etmesini isteyen Mogherini, Hamas ve diğer örgütlerin ise şiddet içermeyen gösteriler düzenlemesi çağrısı yaptı. 

Gazze ile İsrail arasındaki kanlı gösterilere ilişkin Almanya, Britanya ve Fransa’dan da taraflara itidal çağrısı gelirken, olaylardan ‘endişe duyulduğu’ vurgulandı. 

Britanya Başbakanı Theresa May’in sözcülerinden birince yapılan açıklamada, olaylardan duyulan kaygıya dikkat çekildi. Sözcü, “Büyükelçiliğin (Kudüs’e) taşınması Ortadoğu’daki barış sürecine faydalı değil” diyerek, Trump yönetimini eleştirdi. 

Olayların Ortadoğu’nun büyük bir yangınla karşı karşıya olduğu uyarısında bulunan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian da, tarafların diplomatik çözüm bulmalarını istedi. Benzer şekilde Rusya’dan yapılan açıklamada, Ortadoğu’daki durumun daha kötüleşeceği korkusunun taşındığı vurgulanmıştı.