Kadınların yönettiği ülkelerin sayısı halen çok az

Kadınların birçok alanda halen erkeklere oranla daha az temsil edildiği Avrupa ülkelerinde Yunanistan’daki seçimlerle birlikte 8 başbakan ve cumhurbaşkanı kadınlardan oluşuyor.

Yunanistan’da dün Parlamento’da yapılan oylamada cumhurbaşkanlığına Ekaterini Sakellaropoulou seçilmişti. Ekaterini Sakellaropoulou’nun bu göreve seçilmesiyle Avrupa Birliği (AB) içinde devlet yöneten kadınların sayısı 8’e, kıta genelindekilerin sayısı ise 12’ye yükseldi.

EN UZUN SÜRE GÖREV YAPAN MERKEL

Her ne kadar cumhurbaşkanlığı görevinin daha çok sembolik bir önemi olduğu ülkelerde kadınlar seçilse de icranın başı olarak çok sayıda kadın başbakanlık görevinde yerini alıyor. Bunlar içerisinde en uzun süre görevde olan Almanya Başbakanı Angela Merkel. Almanya’nın federal düzeydeki ilk ve tek başbakanı olan Merkel, 2005 yılında yapılan erken genel seçimlerden sonra bu göreve başlamıştı. Şu anda Avrupa’nın en güçlü ülkesini yöneten ve Forbes tarafından ‘dünyanın en güçlü kadını’ olarak sunulan Merkel, 2021 yılına kadar görevde kalacak.

DİĞER KADIN LİDERLER KİMLER?

Yunanistan’da daha çok onursal bir konumdaki cumhurbaşkanlığını üstlenecek olan Ekaterini Sakellaropoulou ile Angela Merkel’in yanı sıra 10 ülkede daha kadınlar devlet yönetiyor. Belçika’da Charles Michel’in ayrılması ardından geçici başbakanlık görevine Sophie Wilmès atanmıştı. Wilmès de ülkesinde başbakanlık görevine getirilen ilk kadın olmuştu. Ancak 2018’den bu yana devam eden hükümet kurma çabalarının sonuç vermemesi nedeniyle Sophie Wilmès sadece zorunlu kamu hizmetlerini icra etme konusunda yetkili.

BİRÇOĞU SEMBOLİK ÖNEMDE

Parlamenter sistemle yönetilen birçok Avrupa ülkesinde icranın başı başbakan iken, cumhurbaşkanlarının daha ziyade devleti temsil yetkisi olan ancak sembolik önemde görevlerinin olduğu biliniyor. Buna rağmen birçok ülkede kadınların bu göreve gelebilmesi önemli görülüyor.

Avrupa Konseyi (AK) üyesi 47 ülkeden Yunanistan dahil 5’inde kadınlar cumhurbaşkanlığını yürütüyor. Hırvatistan’da 2015 yılında cumhurbaşkanı seçilen Kolinda Grabar-Kitarovic, bu göreve seçilen ilk kadın olmuştu. Ancak Grabar-Kitarovic, 5 Ocak’ta yapılan seçimlerde sosyal-demokrat Zoran Milanovic’e karşı kaybetmişti.

Estonya’da 2017’de parlamento tarafından seçilen Kersti Kaljulaid’in yanı sıra Slovakya’da halkın oylarıyla seçilen Zuzana Caputova ve yine Gürcistan’da Salomé Zourabichvili, cumhurbaşkanlığı görevindeki diğer kadınlar.

Avrupa’da birçok diğer ülkede ise kadınlar daha önemli konumdaki başbakanlık görevini yerine getiriyorlar. Daha önce kadın başbakanların görev yaptığı Danimarka’da geçtiğimiz yıl yapılan seçimleri kazanan 41 Mette Frederiksen, aynı zamanda ülkesinin en genç başbakanı olmuştu.

Finlandiya’da 10 Aralık’ta başbakanlık görevine başlayan 34 yaşındaki Sanna Marin, 33 yaşındaki Sebastian Kurz’un Avusturya’da yeniden başbakan olmasına kadar aynı zamanda dünyada halen görevde olan en genç başbakan unvanını almıştı.

Norveç, İzlanda ve Sırbistan’da da başbakanlık görevi kadınlar tarafından yürütülüyor.

FRANSA’DA SADECE BİR KEZ, O DA ATANDI

Kadın-erkek eşitliğinin siyasi yaşamda arttırılması iddiasıyla yerel seçimlerde kısmen de olsa eşit sayıda aday gösterilmesi ilkesinin olduğu Fransa’da kadınların ülkeyi yönetebilmeleri şimdilik uzak ihtimal. Ülke tarihinde ilk kez başbakanlık görevini yürüten Edith Cresson, 1991-1992 arasında 11 ay kadar görevde kalmıştı.

Dönemin Cumhurbaşkanı François Mitterrand tarafından atanan Cresson’un istifası ardından bir daha bu göreve kadın atanmamıştı.

HİÇ KADIN LİDERİ OLMAYAN ÜLKELER

Başbakan veya cumhurbaşkanı olarak ülke yöneten kadınlar kimi ülkeler için ise, oldukça uzak ihtimal. Şimdiye kadar hiçbir kadının yönetmediği Avrupa ülkelerinin başında İtalya, İspanya, Avusturya ve kadın hakları konusunda oldukça ileride olan İsveç bulunuyor. Romanya, Çekya, Slovakya da bu ülkeler arasında.

Dünya genelinde ise toplamda kadınlar tarafından yönetilen ülkelerin sayısı 20’lerde kalırken, 193 BM üyesi ülkenin sadece üçte birinin tarihinde kadın başbakan veya cumhurbaşkanı göreve gelebilmişti.