Girê Spî’nin 10 km doğusunda Kuzey Kürdistan sınırına yakın bir Türkmen köyü Dadat. DAİŞ çetelerinin bölgeyi talanından önce Rakka genelinde 65 bin Girê Spî’de ise 35 bin civarında Türkmen, yaşıyormuş.

Girê Spî kasabasında ise 16 köy var. Türkmen olmalarına rağmen, rejimin dillerini öğrenmelerine izin vermediği için Arapça konuşuyorlar. Yüz yıllardır bu topraklarda yaşayan ve kendi köylerinin isimlerini kendi adetlerine göre veren Türkmenler rejim zamanında köylerinin isimlerinin değiştirildiğini söylüyorlar. Merkezi hükümetin dışladığı halklardan olan Türkmenler, Baas Rejimi zamanında dışlanmış. Rejim ise, muhalif unsurları bahane ederek Türkmenler üzerinde baskı ve sürgünler uygulamış. O yüzden Türkmenler, okur-yazar oranı düşük bir halk kesimi. Baas rejimi Müslüman Kardeşleri bahane göstererek 80’li yıllarda Türkmenlerin üzerine çok baskı uygulamış ama Türkmenler ihvancı olmadıklarını söylüyorlar. Yaklaşık 15 bin Türkmenin DAİŞ çeteleriyle hareket ettiği söyleniyor. Onun dışında kalanlar çetelerden kurtulmak için Türkiye başta olmak üzere başka ülkelere, alanlara göç etmiş.

‘AĞA İLE OLAN ÇELİŞKİLER YENİ BİR YERE GÖÇÜ BERABERİNDE GETİRMİŞ’

500 civarında insanın yaşadığı Dadat yüz hanelik bir Türkmen köyü. 1947’de Minbic tarafında Dadat isimli kasabadan arazileri olmadığı ve ağa ile yaşadıkları çelişkilerden dolayı Girê Spî’de arazi satın almış ve yerleşmişler.

Köylüler daha eski tarihlerine ilişkin çok şey bilmiyorlar, hatırlaya bildikleri anıları kadar geriye gidebiliyorlar. Düz ovanın ortasında dağınık bir köy Dadat. Köylüler tarlalarına buğday, arpa, pamuk, sarımsak ekerek geçimini sağlıyor. Geçmişte de göç vermiş olan Türkmen köylüleri, en fazla göçü ise DAİŞ’ten kaçarak yapmış. DAİŞ çeteleri ise, ‘Kürtlere yardım ediyorsunuz’ diye gerekçesi Dadatlıları baskı altına almış. Köyden DAİŞ’e katılan olmamış, ancak Girê Spi’deki Türkmen köylülerinden katılanların çok olduğu belirtiliyor.

‘YILLARCA ZORUNLU ARAPÇA EĞİTİMİ’

Dadat köyünün ilkokulu rejim zamanından kalma. Dadat’taki insan ve hane sayısı fazlalığından dolayı merkezi bir köy olmuş, Baas rejimi ilkokulu bu köye kurmuş. Türkmen köyü Dadat’ın çevresindeki tüm diğer köyler Arap köyleri. Böyle olduğu için bu köyde iki etnik halkın çocukları tek dil Arapçayla eğitim görmüş. Bu köye Dadat’ın dışında dört Arap köyünün de çocukları geliyor. Bu köyler ise Mişrefa Şêx, Ahmet, Babat, Serte, Cindavi, Seide. Köy okulunda şimdi 200 civarında öğrenci eğitim görüyor. 4’ü kadın, 5 öğretmen okulda görev yapıyor. Öğretmenlerin hepsi de Dadat köyünden ve devrimin yetiştirdiği öğretmenler.

Arap öğrencilerin daha yoğunlukta olduğu okul da her tarafta olduğu gibi 19 Eylül’de açıldı. Sabah saat 08.00’da ders başı yapan öğrencilerin eğitimi öğleden sonra sona eriyor. Matematik, coğrafya, tarih, resim, müzik, dl ve beden eğitimi dersleri görülüyor.

Genelde Arapça eğitim görülüyor, ancak günde bir saat de Türkmence üzerine eğitim veriliyor. Arap öğrenciler de Türkmence dili eğitimi alıyor.

Yoksul, dağınık ve yetersiz olan okul, köy DAİŞ’in kontrolü altında olduğu dönemde kapatılmış, malzemelerine zarar verilmiş. Öğretmenler ise, kış başlamadan okulun hem dış, hem de iç ihtiyaçlarının giderileceğini dile getiriyor.

Sınıflar da, öğrenci sayısını karşılayacak şekilde kullanılıyor. Okula gittiğimizde teneffüste olan öğrenciler, hem sınıflarda, hem okulun salonunda, hem de okulun bahçesinde hiçbir dile, renge ve cinsiyete takılmadan cıvıl cıvıl oynuyorlardı. Türkmence ve Arapça birbirine karışıyordu. DAİŞ çeteleri döneminde okullardan uzak kalan çocuklar, şimdi sıralarda birbirlerine cevap yetiştirerek, keyfini çıkarıyor…