Rojava Üniversitesi, Ortadoğu'da parasız ve sınavsız eğitim veren ilk üniversite olma özelliğini taşıyor. İkinci yılını geride bırakmak üzere olan üniversite bünyesinde 7 fakülte bulunuyor. Petrol, Kimya ve Ziraat mühendisliklerinin yanı sıra Kürt Dili ve Edebiyatı ile Eğitim fakültelerinde iki yıl içerisinde bini aşkın öğrenci eğitim gördü. İkinci ders yılında bu fakültelere Güzel Sanatlar ve Jineloji de eklendi.

Rojava'da yüksek öğretime yönelik ilk adım 2014'te açılan Mezopotamya Toplumsal Bilimler Akademisi ile atıldı. 2015'te kurulan Efrîn Üniversitesi ise Kuzey Suriye'de kurulan ilk üniversite olma özelliği taşıyor.

Tarih ve sosyoloji bölümlerinin ağırlık merkezini oluşturduğu Mezopotamya Toplumsal Bilimler Akademisi'nden bir yıllık eğitim süreci ardından tez çalışması kabul gören öğrenciler branş öğretmeni olarak mezun oluyor.

EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ

Eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak için Rojava Üniversitesi'nde her öğrenciye sınavsız ve parasız eğitim hakkı tanınıyor. İlk yıl 400, ikinci yıl ise 700 öğrenciye eğitim verilen Rojava Üniversitesi'ne kabul için lise diplomasının olması yeterli. Lise diploması olan her genç üniversiteye kayıt için başvuru yapabilir. Ziraat ve Petrol fakültelerine kayıt yaptırmak isteyen öğrencilerin ise bu alanlarda eğitim veren meslek liselerinden mezun olması şartı aranıyor.

Eğitim Fakültesi; Coğrafya, Tarih, Biyoloji, Matematik, Kimya, Sınıf Öğretmenliği ve Fizik bölümlerinden oluşuyor. İlk mezunlarını vermeye hazırlanan Eğitim Fakültesi, böylece akademik kadrosunu yetiştirmeyi hedefliyor.

HEM ÖĞRENCİ HEM ÖĞRETMENLER

Üniversitenin mütevazi bir akademik kadrosu var. Daha önce üniversite diploması olan ve Rojava Devrimi'nin ardından yeniden yapılandırılan eğitim kurumlarında bir süre eğitim gören akademisyenler bir yönüyle eğitim hayatlarını hala sürdürüyor. Rojava Üniversitesi'nde herkes hem öğretmen hem de öğrenci.

Eğitim sisteminin hiçbir aşamasında sınavların yapılmadığı üniversitede, yeni bir model yaratılmak hedeflenmiş. Bu sistemde her biri 4 aydan oluşan 3 ayrı dönemde fakülte komiteleri tarafından öğrencilerin dönem boyunca derslere katılımı, kaydettiği ilerleme veya motivasyon eksikliği yaşıyorsa bunların nedenlerinin değerlendirildiği toplantılar yapılıyor. Eğitim politikası yapılan değerlendirme toplantılarından çıkan sonuçlara göre belirleniyor.

DEMOKRATİK YÖNETİM

Alışılagelen rektör, dekan, bölüm başkanları hiyerarşisinin olmadığı Rojava Üniversitesi, eğitmen ve öğrencilerden oluşan bir koordinasyon tarafından yönetiliyor. Siyasal, toplumsal ve askeri kurumların tamamında kadın erkek eşit temsiliyetinin bir prensip olarak benimsendiği Kuzey Suriye'de aynı prensip üniversitelerde de uygulanıyor. Her fakültede, 2 sözcü ve en az 3 yardımcıdan oluşan bir koordinasyon bulunuyor. Koordinasyon içerisinde bir kadın ve bir erkek olmak üzere 2 öğrenci sözcüsü de yer alıyor. Fakültelerin öğrenci ve öğretim görevlileri sayısına göre koordinasyon üyeleri sayısı da artabiliyor. Üniversiteye yönetiminin en yetkili organı olan meclis ise tüm fakültelerin koordinasyonlarının toplamından oluşuyor.

Her ders yılı sonunda dönem boyunca görülen eğitimde yaşanan aksaklıklar ve gelecek yıl yapılması gereken düzenlemelere ilişkin önce öğrenciler, ardından öğretmenler, son olarak da fakülte koordinasyonuyla geniş çaplı toplantılar yapılıyor.

ÇOK DİLLİ EĞİTİM

Çok dilli eğitimin esas alındığı Rojava Üniversitesi'nde dersler Kürtçe ve Arapça görülüyor. Başvuru yapılması halinde Süryanice, Ermenice ve diğer dillerde de eğitimin verilmesi için hazırlıklar yapılıyor. Rojava Üniversitesi'nin eğitim görevlileriyle beraber 150 kişilik kadrosu bulunuyor.

Efrîn ve Rojava üniversitelerine ek olarak bu yıl Kobanê'de de Fizik, Kimya, Matematik ile Kürt Dili ve Edabiyatı bölümleri bulunan bir üniversite açıldı.

Bu yıl Güzel Sanatlar ve Jineloji fakültelerini açan Rojava Üniversitesi, önümüzdeki yıl için İletişim Fakültesi ile Tarih, Sosyoloji, Arkeoloji ve Felsefe bölümlerini kapsayan bir fakültenin açılması hazırlıklarını yapıyor.

BAAS rejiminin varlığına 2012'den bu yana son verilen Kuzey Suriye'de, eğitim müfredatı Arap milliyetçiliği üzerine şekillenen okullarda devralınarak yeniden yapılandırıldı. Efrîn ve Fırat bölgelerinde ilkokuldan üniversiteye kadar, eğitim ihtiyacı Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu tarafından karşılanıyor. Cizîr Bölgesi'nde ise ilk ve ortaokullarda eğitim, Federasyon tarafından verilirken liseler henüz devralınmamış.

MÜFREDAT ORTAK BELİRLENİYOR

Müfredat için ellerinde sınırlı sayıda kaynak bulunan üniversitede, önceki yıllarda verilen dersler sonradan eğitim materyallerine çevrilerek bu alandaki boşluk kısmen giderilmiş. Kendi imkanlarıyla yarattıkları kaynakların dışında uluslararası alanda tanınan akademisyenlerin kitaplarından da yararlanılıyor. Müfredatta kısmen zorluk yaşamayan tek bölüm ise Kürt Dili ve Edebiyatı bölümü. Klasik ve çağdaş Kürt edebiyatı üzerine eğitim görülen bölümde Kürt aydın ve yazarların kitaplarından yararlanılıyor.

Bunun yanında doktoralarını yapmış kendi alanlarında uzman olan bölüm başkanları, her haftanın sonunda kendi bölümündeki bütün akademisyenlerle toplantı yaparak, işlenecek derslerin programları ve yararlanılacak kaynakları kolektif olarak belirliyor. Her bölümde, Tarih, Sosyoloji ve Demokratik Ulus dersleri zorunlu dersler olarak görülüyor.

HIZLANDIRILMIŞ PROGRAM

Savaş nedeniyle kesintiye uğrayan eğitimde oluşan boşluğun kapatılması için hızlandırılmış eğitim uygulanıyor. Günlük olarak 6 saat devam zorunluluğu var. Öyle ki bazı fakültelerde 4 yıllık eğitim 2 yıla sıkıştırılmış. Öğrenciler yaz tatili bile yapmamışlar. Sabah saat 08.00'de başlayan dersler öğleden sonra saat 14.00 son ders zilinin çalmasıyla son buluyor. Buna göre ziraat, petrol, kimya mühendislikleri fakülteleri 3 yıl 4 aylık bir eğitim programı uygularken, Kürt Dili ve Edebiyatı ile Eğitim fakültelerinde 2 yıllık eğitimin ardından öğrenciler diplomalarını alabiliyor.