Astana'da gündem İdlib, Eyn Îsa'da ise Suriye'nin geleceği

Rusya, İran ve Türkiye, 28-29 Kasım'da Suriye gündemiyle 11'inci kez Astana'da toplanacak. Görüşmede Rusya'nın Türkiye'nin önüne İdlib meselesinin getirilmesi bekleniyor. Aynı gün Suriyeli muhalifler ise Eyn Îsa'da toplanıyor.

Rusya, İran ve Türk devleti temsilcileri, 28-29 Kasım tarihlerinde Suriye gündemiyle 11'inci kez Astana'da toplanmaya hazırlanırken; aynı tarihte Suriyeli muhalif gruplar ile bağımsız şahsiyetler ise Kuzey Suriye'nin Eyn Îsa kentinde toplanıyor.

Demokratik Suriye Meclisi (Meclîsa Sûriya Demokratîk - MSD) öncülünde ikincisi düzenlenen çalıştaya Suriye'nin tüm bölgelerinden onlarca muhalif siyasi parti, hareket ve bağımsız şahsiyetlerden 90 delegenin katılması bekleniyor. İlki 19 Temmuz'da yapılan çalıştayda katılımcılar; "insani durum, yönetim modeli, ekonomik durum, yeni anayasa, kadın ve muhalifler arasında müşterek hususlar" üzerinde tartışmalar yürütecek.

Çalıştaya ilişkin ANF'ye konuşan MSD Diplomasi Komitesi üyesi Ferhad Hemo, bu çalıştayın yapılması kararının önceki çalıştayda alındığını belirterek, "MSD kongresinden hemen sonra Suriyeli muhalif yapıların bir araya geldiği üç günlük bir çalıştay yapılmıştı. Bu yapılan ilk çalıştaydı ve o çalıştayda ikinci bir çalıştayın yapılması yönünde karar alınmıştı" dedi.

İlk çalıştayda 14 kişilik bir komitenin kurulduğunu ve bu çalıştay için söz konusu komitenin hazırlık yaptığını da belirten Hemo, "Temel amacımız Suriyeli bu yapı ve kişileri birbirine yakınlaştırmak ve kimi ortak noktalar bulmaktı. Bu çalıştaya Suriye'nin hemen hemen tüm bölgelerinden birçok siyasi yapının temsilcilerinin yanı sıra bağımsız şahsiyetlerden tahminen 90 kişi katılacak" diye belirtti.

Çalıştayda 6 temel gündem maddesinin olduğunu kaydeden Hemo, şunları söyledi: "Bunlar; Suriye'deki insani durum, Suriye'nin yönetim modeli üzerinde tartışmalar, Suriye'deki ekonomik/iktisadi durum, yeni Suriye anayasası, Suriyeli kadınlar ve Suriyeli muhalif yapılar arasına ortaklaşma nasıl sağlanabilir, başlıkları üzerinde görüş alışverişinde bulunulacak."

Astana'da yapılan toplantıya da değinen Hemo, "Bugüne kadar Suriye'nin çözümü hep dışarıda arandı, ya da başka güçlerde arandı. Ama bizler Suriye meselesinin Suriye'de çözülmesi için Suriyeliler olarak, Suriye toprakları üzerinde bir araya gelip tartışıyoruz. Aynı gün Astana'da İran, Türkiye ve Rusya bir araya gelerek Suriye'yi görüşüyor. Ama orada ne rejim ne de muhalifler var. Bu şekilde Suriye sorununun çözüleceğine inanmıyoruz. Bizler ise gelin bu sorunu kendi içimizde görüşelim diyoruz" dedi.

ASTANA'DA TEMEL GÜNDEM İDLİB OLACAK

Astana'da bir araya gelen Rusya, İran ve Türk devletinin temel gündem maddesi İdlib olacak. Eylül ayı içerisinde Suriye rejimi ve Rusya İdlib'e operasyon için hazırlıklara başlamış ve ardından Ekim ayında Soçi'de Rusya devlet başkanı Vladimir Putin ile Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında yapılan görüşme sonrası operasyon ertelenmişti.

Astana'da yarın yapılması planlanan görüşmenin temel gündeminin İdlib olacağı ifade ediliyor. Edinilen bilgilere göre, Rusya'nın bu görüşmede, Türk devletinin daha önceki toplantılarda "İdlib'teki silahlı grupların ayrıştırılması" taahhüdünü masaya getirecek.

ASTANA DİZİLERİ

Sözde Suriye krizinin çözümü için Kazakistan'ın başkenti Astana'da başlatılan toplantıların ilki 23 Ocak 2017'de yapılmıştı. Türkiye, Rusya ve İran, garantörlüğünde yapılan görüşmeler, 9 kez Astana'da bir araya gelmişti. Toplantıların onuncusu, Rusya'nın Soçi kentinde yapılmıştı.

SURİYE KRİZİNDE DİPLOMASİ FİYASKOSU

2011 yılından beri devam eden Suriye krizi ve iç savaşına sözde siyasi/diplomatik "çözüm" bulmak için yapılan 50'yi aşkın Cenevre, Viyana, Münih, Astana, Riyad, Kahire ve Soçi görüşmesi yapıldı ve bu görüşmeler Suriye'deki savaşın şiddetlenmesine neden olmaktan öteye gidemedi. 2011 yılında Arap Birliği Planı ile başlayan ve yarın Astana-11 ile devam edecek olan 50'yi aşkın kapsamlı toplantıdan bazıları şöyle:

- Kasım 2011: Arap Birliği Planı

- 12 Nisan 2012: Annan Planı

- 30 Haziran 2012: Ceneve-1

- 22 Ocak 2014: Cenevre-2

- Ekim 2015: Viyana toplantısı

- 29 Ocak 2016: Viyana toplantısı

- 12 Şubat 2016: Münih ateşkesi

- 15 Ekim 2016: Lozan ateşkesi

- 23 Ocak 2017: Astana-1 toplantısı

- 16 Şubat 2017: Astana-2 toplantısı

- 23 Şubat 2017: Cenevre-4 toplantısı

- 14 Mart 2017: Astana-3 toplantısı

- 22 Mart 2017: Cenevre-5 toplantısı

- 3 Mayıs 2017: Astana-4 toplantısı

- 16 Mayıs 2017: Cenevre-6 toplantısı

- 4 Temmuz 2017: Astana-5 toplantısı

- 14 Temmuz 2017: Cenevre-7 toplantısı

- 14 Eylül 2017: Astana-6 toplantısı

- 30 Ekim 2017: Astana-7 toplantısı

- 22 Kasım 2017: Soçi-1 toplantısı

- 28 Kasım 2017: Cenevre-8 toplantısı

- 22 Aralık 2017: Astana-8 toplantısı...