Türk devletinin deprem sonra ayırımcılığına maruz kalan Van'da silinmeyip ertelenen vergi borçlarının tahsili ve TOKİ konutlarına hacizle kapanacak iş yeri ve işsizlik daha da artacak. Sınır kapılarının kapalı olması, yeniden başlayan savaşla birlikte kırsal sürdürülen devlet terörüyle birlikte tarım ve hayvancılığın da bitmesi açlık, yoksulluk ve işsizliği daha dramatik rakamlara ulaştırdı.

Siyasi krizin içinde olan Türkiye’de ekonomik kriz de devlet eliyle şişirilen rakamların aksine giderek büyüyor. İçeride ve dışarıda Kürt düşmanlığı motivasyonuyla savaşa endekslenen, tüm kurumlarını ve olanaklarını buna seferber eden Erdoğan liderliğindeki AKP'nin yönettiği Türkiye'de, bir yılda 619 bin yeni işsiz eklendi. Resmi işsiz sayısı 3 milyon 642 bine yükseldi. Geniş Tanımlı İşsiz Sayısı 6 milyon 525 bin. Gerçek işsizlik oranı yüzde 19,5. Kadın işsizliği son 7 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 25'e ulaştı. Yüksek öğrenimli işsiz sayısı bir yılda 226 bin arttı. Tarım dışı genç işsizliği yüzde 24; genç işsizliği yüzde 21,4’e yükseldi. Tarım dışı işsizlik yüzde 13,7’e vardı. İşsiz sayısı 619 bin artarken, istihdam 496 bin ile sınırlı kaldı. Son bir yılda ücretli istihdam artışı sadece 309 bin oldu. Türkiye ve Kuzey Kürdistan ortalamasını gösteren bu rakamların sadece Kuzey Kürdistan'daki karşılık iki katı.

VAN'DAN YÜZDE 50'LERDE

Ekonomik krizden en çok etkilenen yerlerin başında da Van geliyor. İşsizliğin yüzde 50’lere çıktığı Van, adeta ambargo altında. Tüm sınır kapılarını kapatıldı. Tarım ve hayvancılığı bitirmek için yaylar ve köyler boşaltıldı, yasaklandı.

İKİNCİ DEPREM DE AKP

Van ve ilçesi Erciş’te 2011'de yaşanan iki büyük depremden dolayı yüzlerce yurttaş yaşamını yitirmiş, binlerce yurttaş ise yaralanmıştı. Bu iki depremden binlerce iş yeri ve ev yıkılmıştı. Deprem’de evleri ve iş yerleri yıkılan yurttaşlara bir darbe de AKP hükümeti vurdu. TOKİ adı altında on binlerce insan, devlete ve bankalara borçlandırıldı. Bugün Van’da binlerce yurttaş, bankalara borçlu ve haciz altında. Van halkına bunları reva gören Türk devleti, 1999 yılında Kocaeli depreminde zarar gören esnafın tüm vergi borçlarını silip yurttaşlarını TOKİ konutlarına ücretsiz yerleştirdi.

AÇLIK SINIRININ ÇOK ALTINDA

Van 'da depremden dolayı vergi borçlarını ödeyemeyen binlerce esnaf kepenk kapattı. Esnafın vergi borcunu ertelemekle yetinen AKP hükümeti, artık toplamaya başladı. 5 yıldır binlerce lira vergi borcu biriken Vanlılar, bu borcu nasıl ödeyeceğini düşünüyor. Özellikle evleri yıkılan ve TOKİ konutlarına yerleşenler, yıllık aidatlarını ödeyemedikleri için bankalar haciz uygulaması başlattı. İşsizliğin bu kadar yüksek olduğu ve üretimin olmadığı Van’da insanlar açlık sınırının çok altında yaşıyor. AKP hükümeti her yıl cazibe merkezi adı altında Van’a yatırım yaptığı ise sözün ötesine geçmiyor.

ÇALIŞMAK İÇİN TÜRK İLLERİNE

Van, Türkiye’nin en genç nüfusuna sahip olduğu gibi en çok kahvehanenin olduğu şehirdir. İşsizliğin bu kadar yüksek olduğu Van’da gençler, ilkbahar ve yaz aylarını Türkiye illerinde inşaata çalışarak geçiriyor. Bu sektörde çalışan ve yaşanan her iş kazasında Kürt gençleri yaşamlarını yitiriyor. Her yıl onlarca Vanlı genç işsizlikten dolayı çalıştığı inşaat sektörünün kurbanı oluyor. Van’da iş bulamayan yurttaşlar, iş için bazen aylarca, hatta yıllarca ailelerinde uzak kalıyor. Sonbahar ve kış aylarında ise inşaat sektörü durduğu için aylarca issiz kalıyorlar. Van’da iş imkanı bulanlar ise asgari ücretin altında çalışmak zorunda kalıyor.

TÜRKİYE ORTALAMASININ ÇOK ÜSTÜNDE

Van Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası (SMMO) Başkanı İbrahim Şahin, Van’da işsizliğin Türkiye ortalamasının çok üstünde olduğunu söyledi. Van’da issizliğin en iyi göstergesinin, kahvehanelerin ve oyun salonlarının doluluk oranında ortaya çıktığını ifade eden Şahin, şunları paylaştı: “Van ekonomisi tarım ve hayvancılık üzerindedir. Tarım ve hayvancılık da bitme noktasına geldiği için Van’ın ekonomisinin bitme noktasında. Van’da da üretim diye bir şey kalmamış. Bunu her alanda görebiliriz. Özellikle depremden dolayı ertelenen vergi borçları alınmaya başlanması, Van’da binlerce iş yerinin kapanması, burada çalışan insanların da işiz kalması demektir. Bunun yanında TOKİ konutlarına yerleşen yurttaşlar, TOKİ ödemelerini yapamadığı için çoğu icralık durumda. İşsizliğin bu kadar çok olduğu ve üretimin olmadığı bir yerde insanlar nereden para getirecekler. Van ekonomisi batmış.”