Verimli topraklarıyla çok çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirildiği Maraş, ekonomik krizin etkisini derin yaşayan şehirlerden.

Buğday, arpa, kırmızıbiber, şeker pancarı, nohut, kuru fasulye, pamuğa dek her çeşit tarım ürünü yetiştiren Maraşlı üreticiler de zor dönemler yaşıyor. Yıllardır çiftçilik yapan Maraş’ın Elbistan ilçesinden Arif Tütüncü, üreticinin ürünü satamaz durumda ya da tüccara çok düşük fiyatlarla satmak zorunda kaldığını söylüyor. Tütüncü, “Sürekli artan yakıt parası, gübre parasının üçe katlanması bizi zor durumda bıraktı” diyor.

Şeker fabrikalarının özelleştirilmesiyle pancar alımının düştüğüne işaret eden Tütüncü, fabrika tarafından alınmayan şeker pancarının kar altında kaldığını ve üreticinin hep zarar ettiğini ifade ediyor. Temel gıda maddelerini bile alamadıklarını kaydeden Tütüncü, şunları paylaşıyor: “Çiftçi zarar edeceğine ekim yapmıyor. Ekim olmayınca dışarıdan sebze meyve getiriyorlar. Bu durum hem halkı hem de üreticiyi etkiledi. İşsizlik had safhadadır. Üretim varken tarım işçiliği yapılırdı. Şimdi o da yok.”

KÖYLÜ, ÜRETİCİ PERİŞAN

Tarım ve hayvancılıkla uğraşan İrfan Demir, çiftçiliği ve hayvancılığı da yapamadıklarını belirtti. Et ithalatından sonra, saman ve buğdayda yapılan ithalatın çiftçiyi perişan ettiğini belirten Demir, şunları aktarıyor: “Köylü, üretici perişan oldu. Gübre, ilaç, tohum yüzde 100 zamlandı. Çiftçi ya malı yüksek fiyattan vermek zorunda kaldı, ya malı satamadı ya da zararına sattı. Birçoğumuz üretim yapamadık. Bazılarımız daha az masraf isteyen ayçiçeği ekimi yapmak zorunda kaldık.”

Şeker fabrikalarının özelleştirilmesine tepki gösteren Demir, Maraş’ta şeker pancarının çok fazla üretildiğini, bu yıl özelleştirmeden kaynaklı üreticinin malının kar altında kaldığını söylüyor.

TARIM BÖLGESİNDE FİYATLAR BUNLAR

Murat Kuşçu ise geçen sene 1,5 TL’ye aldığı gübreyi bu sene 3,50 TL’ye alabildiğine dikkat çekerek, tohum ve ilacın da zamlanmasıyla üretim yapamaz hale geldiklerini belirtiyor. Devletin yanlış tarım politikasından kaynaklı üretimin bittiğinin altını çizen Kuşçu, devamla şunları aktarıyor: “Saman ithal, tohum ithal. Dolayısıyla tüm bunlar da dolara bağlantılıdır. Dolar yükseldi çiftçi bunları alamaz oldu. Ya üretim yapmadı ya da daha az maliyeti olan ürün ektiler. Çiftçi üretemeyince ya da az üretince piyasa yükseldi. Hiç tarım bölgesinde domates 6 TL, patates 4-5 TL olur mu?”

BU YOL BAŞTA YANLIŞTI

Çiftçi Selami Karataş, tarımın yerli üreticiyi desteklemeyen, yanlış tarım politikasından kaynaklı bu duruma geldiğini savunuyor. Devletin yerli üreticiyi desteklemeyip; buğday, tohum ithal etmesiyle başlayan yanlışlığın, doların yükselmesiyle gelen zamlarla daha da derinleştiğini söyleyen Karataş, halkın maliyeti indirmek için ya ilaçtan, gübreden kıstığını ya da daha az gübre isteyen mahsule yöneldiğinin altını çiziyor. Maliyeti azaltmak için eksik ilaç kullanımının çok tehlikeli sonuçları olabildiğini söyleyen Karataş, şunları ekliyor: “Tarım ürünlerinde ilaç az kullanıldığı zaman her türlü hastalık çıkar. Ya da ürün çürür. Yurt dışı alıcısı da hastalıklı ürün almayacağı için iç piyasaya sürülür. Baştan yanlış izlenen yol; halkı, çiftçiyi, esnafı, aracıyı herkesi etkiliyor. Saman ithal, buğday ithal, gübre ithal olarak halka satılıyor. Çiftçi üretemiyor, halk da satın alamıyor. Geçim kaynağı tarıma dayalı Maraş’ta domates 5, biber 5-6 TL olursa halk nasıl geçinsin? Üretim olmayınca işsizlik de arttı. Üretim varken tarlası olmayan işçilik yapıyor, ekmeğini kazanıyordu. Şimdi o da yok.”