Uluslararası ve bölgesel güçlerin petrol rezervlerinden ötürü üzerinde hesap yaptıkları, hepsinin sahip olmak istediği kent olan Kerkük sorunu bir türlü çözülmüyor. 2005 yılında kabul edilen Irak yeni anayasasına göre 2 yıl sonra Kerkük’ün statüsünün belirlenmesi için bir referandum yapılması gerekiyordu. Ancak bu referandum yapılmadı.

Yapılamama nedeni ise Kerküklülerin vereceği kararı Irak ve Başurê Kurdistan yönetiminin kabul etmemesi şeklinde birçok kesim tarafından dillendiriliyor. Bundan dolayı Kerkük sorunu günümüze devam etti. 2014 yılında DAİŞ çeteleri Musul’a ele geçirdikten sonra, Şengal’i işgal etti ve Kerkük’e doğru harekete geçti.

IRAK HÜKÜMETİ 17 EKİM 2017 YILINDA KERKÜK'Ü ELE GEÇİRDİ

Irak ordusu Musul’da ağır darbe yiyince Kerkük’ü savunamaz hale geldi. Peşmerge güçleri ile gerilla güçleri Kerkük’ü DAİŞ’e karşı savundu. Böylelikle aslında Kerkük resmi olmasa da tamamen Başûrê Kurdistan yönetiminin denetimine geçti. 25 Eylül 2017'de gerçekleşen referanduma kadar durum böyle devam etti. Irak merkezi hükümeti referandumun yapılmasının ardından ele geçirdiği "müdahale meşruiyetini" kullanarak, 17 Ekim'de 2017 yılında Kerkük ve tartışmalı bölgeleri ele geçirdi.

Kerkük’e Rakan Said Cuburi adında geçici bir vali atandı. Kerkük Valisinin Kerkük halk meclisi tarafından seçilmesi gerekiyor. Bu anayasada da belirlenen bir durumdur. Kerkük, yaklaşık 1 yıldan fazladır Irak merkezi hükümeti tarafından atanan geçici vali ile yönetiliyor. Kerkük Valisinin seçilmesi için Kerkük İl Meclisinin toplanması gerekiyor.

ASO MAMEND: KERKÜK'TEKİ SORUNLARI KDP İLE ÇÖZECEĞİZ

KDP’nin il meclis üyeleri 17 Ekim'de Kerkük’e müdahale yapıldığı günden bu yana Kerkük İl Meclisi toplantılarına katılmış değil. İl Meclisi toplanmayınca da Kerkük Valisi seçilemiyor. Geçtiğimiz günlerde YNK’ye yakın bazı kaynaklar, KDP’nin Kerkük valiliğini istediği için toplantılara katılmayarak İl Meclisinin toplanıp bir karar almasının önünde engel olduğunu iddia etti. Bir nevi meclisi kilitlediği belirtiliyor.

Bu iddialardan sonra dün YNK Politbüro Üyesi ve Kerkük Teşkilatı Sorumlusu Aso Mamend, Kerkük’teki sorunları KDP ile çözeceklerini belirterek, ortaya atılan iddiaların doğruluğunu ispatladı. Mamend, başta siyasi sorunlar olmak üzere Kerkük sorunlarının tamamını çözmek için KDP ile görüşmelerinin devam ettiğini söyledi.

'KERKÜK SORUNUNUN ÇÖZÜLMEMESİNİN TEMEL NEDENİ İL MECLİSİNİN TOPLANMAMASI'

Mamend yaptığı açıklamada, Kerkük sorununun çözülmemesinin temel nedeninin İl Meclisinin toplanmaması olduğunu söyleyerek, KDP’nin meclis toplantılarına katılmayarak valinin seçilmesini engellediğini ve meclisin karar almasını kilitlediğini dolaylı bir biçimde itiraf etti.

Mamend, KDP ile başlattıkları görüşmelerin içeriğine dair ayrıntılara girmeden sorunun nedeni ve nasıl çözmeyi düşündüklerine ilişkin şunları söylüyor: "Eğer ki ilk aşamada valinin belirlenmesi konusunda anlaşamazsak da il meclisinin toplanması konusunda anlaşabiliriz. Çoğunluğu Kürt listesi olan Kardeşlik Listesi’nin oluşturduğu meclisin toplanması halinde kentteki sorunların yüzde 80’i çözülmüş olacak."

PARLAMENTO SEÇİMLERİ 3. AYINA GİRDİ AMA HALA SEÇİM SONUÇLARI AÇIKLANMADI

Öte yandan 12 Mayıs'ta gerçekleşen Irak Parlamento seçimleri 3. ayına girdi ama henüz seçim sonuçları açıklanmış değil. Buna rağmen seçimlerden birinci, ikinci çıkan listelerin liderleri ile diğer parti ve listeler arasında yeni hükümet kurma görüşmeleri seçimlerden hemen sonra başlamıştı.

Yapılan açıklamalara göre bu konuda da parti ve listeler arasında bir uzlaşma da sağlanmıştı. Ancak seçimlere hile karıştırıldı, seçim sonuçları şaibelidir diye partilerin itiraz etmesinden ötürü önce oyların yüzde onluk bölümü, daha sonra oyların tamamının elle sayılması kararı alınmasına rağmen sadece oyların yüzde onluk bölümü sayıldı. Oy sayımı bitmesine rağmen henüz yeni sayımın da sonuçları açıklanmış değil.

PARTİLER SEÇİM SONUÇLARININ DEĞİŞECEĞİNE İNANMIYOR

Seçimlere hile karıştırıldı, şaibelidir diye itirazda bulunan partiler sonuçların çok değişeceğine inanmıyor ve temkinli yaklaşıyor. Ancak ona rağmen on günden fazladır yeniden sayılan sandıkların sayımı bitmesine rağmen henüz açıklanmamış olması parti ve listeleri düşündürüyor.

Seçimlerden sonra yeni hükümeti kurma görevinin birinci elden kendilerine düşeceğinden hareketle yeni hükümeti kurma çalışmalarını başlatan partiler seçim sonuçlarının açıklanmasını bekliyor. Bunların başında Sadr Hareketi geliyor. Sadr Hareketi Sözcüsü Selah El Ubeydi yürüttükleri yeni hükümet kurma çalışmalarına ilişkin açıklamalarda bulundu.

ŞİİLER İKİ BLOKA AYRILDI

El Ubeydi, yeni hükümetin kurulmasının önündeki engellere ve neden hala kurulmadığına ilişkin şunları söylüyor: "Şiiler iki bloka ayrıldı. Bu hükümetin kurulmasının önündeki en büyük engel. Seçim sonuçlarının ilan edilmemiş olması da en büyük fraksiyonun kurulması önünde engel oluşturuyor.

Seçim sonuçları ilan edildiği takdirde hiç kimsenin beklemediği büyük bir fraksiyon oluşturulacak. Çünkü üç aydır devam eden görüşmelerde tarafların üzerinde anlaşacağı ortak anlayış belli oldu. Bizim Sairun Koalisyonu, Hikme Koalisyonu ve İyad Allavi anlaşmaya vardı. Sonuçta büyük bir koalisyon da kurulabilir."

'KÜRTLERSİZ OLMAZ'

Ubeydi, Kürtlerin Irak’ın önemli bir bileşeni olduğuna da dikkat çekerek, Kürtlerin katılımı olmadan yeni bir hükûmetin kurulmasının mümkün olmadığını ifade ediyor. Lideri Mukteda es-Sadr’ın Kürtlerin rolünün farkında olduğunu kaydeden Ubeydi, Sadr’ın seçimlerin ardından ilk görüşmeyi Kürtlerle gerçekleştirdiğini vurguladı. Ubeydi ayrıca, Irak’taki bütün siyasi tarafların Kürtlerin hükümette güçlü bir şekilde yer alması konusunda hemfikir olduğunu vurguluyor.

KÜRTLER NE DİYOR?

Irak’taki tüm siyasi yapılar Kürtlerin gücünden haberdar. Ancak parti olarak değil, birlik olarak hareket eden Kürtlerin gücünden demek daha doğru olur. Maalesef Kürtler bunun farkında olsalar da parti olarak hareket ettikleri seçimlerden hemen sonra ortaya çıktı. Zira YNK ayrı, KDP ayrı bir heyet Bağdat’a göndererek görüşmeler gerçekleştirdi.

Irak’ın siyasi parti ve seçim listeleri Kürtlerin bu parçalığını gördü maalesef. O yüzden Kürtlerle ayrı ayrı görüşmelerde bulundular. YNK ve KDP’nin anlaşamadıkları iki temel nokta var. Başûrê Kürdistan konusunda diğer partilere karşı ortak hareket etseler de Kerkük sorunu ve Irak Cumhurbaşkanlığı konusunda anlaşamıyorlar. Son günlerde çıkan haberlere göre Kerkük Valiliğinin KDP’ye verilmesi durumunda Irak Cumhurbaşkanlığını yine YNK’ye bırakacakları belirtiliyordu.

PUK MEDYA YNK'NİN CUMHURBAŞKANI ADAYINI DUYURDU

İki gün önce Aso Mamend’in Kerkük sorununu KDP ile çözeceğiz açıklaması da buna işaret ediyor. YNK’nin resmi sitesi olan PUK Medya’da geçtiğimiz günlerde yer alan bir habere göre cumhurbaşkanı adaylarının Mıhemmed Sabir İsmail olduğu duyuruldu. Ancak bu isimin zaman içinde değişebileceğine işaret ediliyor.

KDP’nin adayının kim olacağına dair herhangi bir bilgi sızmadı. Ancak önceki gün Irak Ulusal Koalisyonundan Başurê Kürdistan Sorumlusu Abdullah Zeydi YNK ve KDP’nin her ikisinin de cumhurbaşkanlığına aday olduğu ve cumhurbaşkanı adayı olarak düşündükleri kişilerin isimlerini de içeren açıklamalarda bulundu. Zeydi, KDP ve YNK’den kendilerine cumhurbaşkanlığı için resmi olarak herhangi bir isim verilmediğini belirterek görüşmelerde adı geçen kişilerle ilgili kişilerin isimlerini açıkladı.

KDP DE CUMHURBAŞKANI ADAYI ÇIKARIYOR

Zeydi görüşmelerde, "KYB’de Latif Reşid, Muhammed Sabir ve Adnan Mufti’nin adı geçiyor. KDP’de ise Hoşyar Zebari, Fazıl Mirani ve Fuad Hüseyin’den söz ediliyor" diyerek her iki partinin cumhurbaşkanı adayları olarak öne çıkan isimleri söyledi. Irak’ın olası yeni hükümeti ve cumhurbaşkanının kim olacağına ilişkin yürütülen tartışmalar, düşünülen formüller, Bağdat ile Hewler, Hewler ile Süleymaniye arasındaki anlaşmazlıklar, Kerkük sorununun çözülmesinin bu anlaşmazlıkların giderilmesinden belirleyici olacağına dair gelişmeler bu şekilde seyrediyor. Ancak bütün bunlar birer varsayım. Çünkü Irak ve Başur’da her şey anlık değişkenlik gösterebiliyor. O yüzden şimdiden hangi formül ve hangi sonucun çıkabileceğini kestirmek zor.