Kehribar sevgisi tespih pazarında

Amedliler, tespih sevgisini, açtıkları tespih pazarında ortaya koyuyor. Tespih meraklılarının buluştuğu pazarda, üreten ve satan ile alanın zaman zaman yer değiştirdiği de oluyor.

Tespih ama özellikle de kehribar tutkunları Mêrdîn, Sêrt, Şirnex, Bedlîs, Wan, Agirî, Meletî, Riha ve Dîlok’tan gelip Amed’in tespih pazarından buluşuyor.

Amed'in merkez Sur ilçesine bağlı Pirinçler Sokağı hafta sonunda hafta içi olmadığı kadar yoğun. Sabahın erken saatlerinde ellerinde çanta olan insanlar sokağa girip doğruca bir çay bahçesine geçiyor. Çantalar açılıyor, içinden renk renk, çeşit çeşit tespihler çıkarılıyor. Gelenler sırayla buldukları yere tezgahlarını açıp beklemeye başlıyor. Sonra tespih meraklıları gelmeye başlıyor. Gelenler tezgahları tek tek gezerek, tespihleri inceliyor… Kimisi pazarlık yapıyor, kimisi sadece bakıyor. Kehribar, sıkma, toz, zar ve daha birçok çeşit tespihi bu pazarda bulmak mümkün. Hafta sonu sadece sabah açık olan pazara ilgi o kadar yoğun ki, bazen içeride adım atacak yer kalmıyor.

ÇEVRE KENTLERDEN DE GELİYORLAR

Tespih fiyatları 50 TL'den başlayıp bin 500 doların üzerine kadar çıkıyor. Hastalık derecede kehribar tutkunu olanlar Mêrdîn, Sêrt, Şirnex, Bedlîs, Wan, Agirî, Meletî, Riha ve Dîlok’tan geliyor ve Amed’ın tespih pazarından buluşuyor.

KEHRİBAR BİR SEVDADIR

Çay bahçesindeki pazarda her hafta tezgah kuran Cengiz Suer, şunları söylüyor: "Her hafta çay bahçesine geliyorum ve tezgâhımı açıyorum. Benim üç ayrı dükkanım var ve her hafta da pazara geliyorum. Ailece kehribara meraklıyız. Çeşitli tespih ve kolye kehribarlarımız var. En değerlilerini evimizde bulunduruyoruz ve satmıyoruz. Çocuklarımıza miras diye düşünebilirsiniz. Kehribar bir sevdadır. Kürdistan’ın her yerinden insanlar geliyor ve Amed’e buluşuyor."

Kehribarın bir çok hastalığa iyi geldiğini ileri süren Suer, şunları ekliyor: "Kehribar bir tutkudur. Aynı zamanda elde ovuşturulduğunda veya boyuna, bileğe takıldığında kan dolaşımını dengede tutuyor. Guatr ve sarılık hastalıklarına da çok iyi geliyor."

BU YIL FİYATLAR YÜKSEK

Dîlok’tan (Antep) gelen Muhammet Acar da cumartesi sabahı kurulan kehribar pazarından bulunmak için bir gece önceden Amed'e varıp geceyi kehribar sevdalı dostlarından kalarak, diğer gün sabahın ilk ışıklarından çay bahçesine gelerek pazara katılıyor. Acar, “Zamanım olduğu müddetçe her hafta geliyorum. Burada beğendiğim kolye ve tespih veya ham kehribar olduğunda fiyatı da uygunsa alıyorum. Sonrada Dîlok’a götürüyorum ve satıyorum. Bu yıl tespih fiyatı yüksek. Kehribarlar dolarla satılıyor ve bin dolarlık bir tespih şimdi bin 500 dolara çıkmış."

KEHRİBAR NEDİR?

Halk arasında değerli bir taş olarak bilinen kehribar, aslında bir ağacın fosilleşmiş reçinesidir. Sıklıkla süs eşyası yapımında kullanılan kehribar, çok açık sarı tonlarından kızıl tonlarına kadar birçok renkte bulunan, yarı saydam formda olan ve kırılgan yapıdaki bir fosildir. Kehribara yapışmış fosil böcekler, diğer taşlarda görülmeyen özelliklerden biridir. Şekilsiz, saydam veya yarı saydam olarak doğada bulunan kehribarlar, tezgahlarda şekillendirildikten sonra tespih, kolye, bileklik, yüzük, küpe olarak kullanılabiliyor. Birbirinden farklı doğal renkleriyle günümüzde genel olarak süs eşyası yapımında kullanılan kehribar, tarihte şifa amacıyla da kullanılmış. İyileştirici gücü olduğuna inanılan kehribarın bedenle temas ettiği anda bedene sıcaklık yaydığı, bu nedenle takı eşyası olarak boyun çevresine takılarak özellikle soğuk havada bu ısıdan faydalanıldığına inanılır.