KDP-YNK arasındaki anlaşma neleri kapsıyor?

KDP ve YNK kurmayları arasında yapılan çok sayıda görüşmenin ardından 4 yıllık bir süreyi kapsayan bir anlaşmaya varıldığı belirtildi. Anlaşmanın Kerkük, Bağdat ile sorunlar ve yeni hükumet gibi konuları içerdiği ifade ediliyor. 

KDP ile YNK arasındaki sorunların geçmişi YNK’nin KDP içinden çıkarak kurulmasına kadar eskiye dayanır. Bu sorunlar '80 ve '90’lı yıllarda her iki parti arasında ve binlerce insanın ölümüne neden olan iç savaş yaşandı. Bu, son 30 yılda ise savaştan daha çok iktidar ve paylaşım mücadelesine dönüşmüş durumda. ABD’nin 1991 yılında bölgede uygulamaya başladığı Çekiç Güç uygulaması ile Hewlêr ve Süleymaniye merkezli ikili yönetim ortaya çıktı. Daha sonra ABD 1998 yılında merhum Celal Talabani ile Mesud Barzani’yi bir araya getirip bir anlaşma imzalatarak, bunu tek merkezli bir yönetim haline getirdi. 2003 yılında ABD’nin Irak’a müdahalesinden sonra resmi bir şekilde ortaya çıkan Güney Bölgesel Yönetimi'nden sonra bu kez iki parti arasındaki mücadelede daha çok bölgesel yönetimde birbirine egemenlik kurma üzerine başladı. 2017 yılında başlayan bağımsızlık referandumu ile iki parti arasındaki tartışmalar daha farklı bir boyuta kaydı. Zira Celal Talabani ölüm döşeğindeydi. KDP Celal Talabani’nin boşluğundan yararlanarak bölgesel yönetimin tamamını ele geçirmeye çalışıyordu.

ÇELİŞKİ VE ÇATIŞMALARLA SEÇİME GİDİLDİ

Referandumdan sonra Irak hükümeti ile yaşanmaya başlayan sorunlar iki partiyi bir kez daha çok kötü bir şekilde karşı karşıya getirdi. Irak’ın  tartışmalı bölgeler ve Kerkük’e müdahale edip ele geçirmesinden sonra her iki parti de birbirini suçlamaya başladı. Bu çelişki ve çatışmalarla 12 Mayıs 2018 Irak genel seçimlerine girdi, her iki parti. 30 Eylül 2018'de de bölgesel seçimlere gidildi. 

Bölgesel seçimlerin üzerinden 5 ay geçmesine rağmen hâlâ bir hükümet kurulmuş değil. KDP ve YNK hükümetin kurulması için şu ana kadar sayısız görüşme yaptı. Ancak hükumet konusu ile Bağdat’ta Kürtlere verilen bakanlıklar konusunda KDP ile YNK arasındaki çelişki ve Kerkük Valiliği konusundaki anlaşmazlıktan ötürü hiçbir uzlaşma sağlanamadı. 

4 YILLIK ANLAŞMA İMZALANDI

Son dönemlerde ABD’nin başta Kerkük olmak üzere tartışmalı bölgelere çözüm konusunda uygulamaya başladığı plandan ötürü her iki parti çok daha sık görüşmeler gerçekleştirmeye başladı. Dün son kez bir araya gelen her iki partinin kurmayları arasındaki görüşmeden sonra yapılan açıklamaya göre iki partinin 4 yıllık bir anlaşma imzaladığı açıklandı. 

Açıklamada, KDP ve YNK yeni hükümet, Kerkük meselesi ve Bağdat’la ilişkiler gibi konuları kapsayan 4 yıllık bir anlaşmaya varıldı, deniliyor.

Açıklamanın devamında varılan anlaşmanın KDP ve YNK politbürolarına teslim edildiği belirtilerek, anlaşma metninde yeni hükümet, Kerkük meselesi ve Bağdat’la sorunların çözümü gibi başlıca konular yer aldığı ifade ediliyor. 

Konuya ilişkin konuşan KDP Yetkilisi Bilind İsmail, anlaşmanın geniş kapsamlı olduğunu ve birçok sorunun çözümüne ilişkin yol haritasını kapsadığını söyledi.

İsmail, KDP ve YNK politbürolarının, söz konusu anlaşma metni üzerinde çalıştığını ve yakın bir zamanda açıklama yapılacağını belirtti.

Kerkük’ün durumu ve Bağdat’la sorunların çözümüne de değinen İsmail, iki parti arasında kurulan ortak komisyonun, söz konusu sorunların çözümüne dair çalışmalar yaptığını kaydetti.

YNK yetkilileri, yeni anlaşmanın tüm sorunların çözümüne katkı sunacağını belirtiyor. Yapılan anlaşmaya ilişkin konuşan YNK Yetkilisi Rebwar İsmail, KDP ve YNK’nin anlaşma dışında başka seçeneğinin olmadığını söyledi.

Rebwar İsmail, KDP ve YNK arasındaki yeni anlaşmanın Kürdistan’ı yeni bir aşamaya taşıyacağını iddia etti.

İsmail, “Bu kapsamlı anlaşma tüm sorunların çözümü konusunda bir yol haritası. Bu anlaşma sayesinde Kürdistan daha güçlü bir duruma gelecektir” dedi. 

Daha önce KDP ve KYB arasında 3 stratejik anlaşma imzalandı. İki parti yetkilileri, 4’üncü anlaşmanın son derece önemli olduğunu belirtiyor.

SORU İŞARETLERİ

İki parti arasında yapılan anlaşmaya ilişkin bu açıklamalar yapılmasına rağmen her iki parti arasında itilaf konusu olan Kerkük valisinin hangi partiden olacağı, yine Irak hükümetinde YNK’ye verilen ve KDP’nin itirazı üzerine boş bırakılan Irak Adalet Bakanlığı üzerinde nasıl bir uzlaşmaya varıldığı bilinmiyor. Ayrıca bölgesel hükumet için YNK’nin talep ettiği yarı yarıya paylaşım ve Parlamento Başkanlığı, Başbakan Yardımcılığı konusunda nasıl bir anlaşmaya varıldığı da söylenmiyor.