Daha önceden sadece ‘zengin’ diye tabir edilen ailelerin evlerinin damında besleyip sevdiği güvercin besicilerine halk arasında “Kuşbaz” deniliyor. Büyük bir tutkuyla güvercinlerine bağlı olan Kuşbazlar için dünya bir yana güvercinleri bir yana. 1980’li yıllarda kentin her yerin de damlarda genellikle sabah ve akşama doğru uçurulan güvercinlerin gökyüzünde oluşturduğu ahenk, bugün köyden kente yaşanan göç ve artan nüfusla beraber Amed’in her yerinde. Amed’e özgü 21 farklı güvercin türü bulunuyor. Amed’in merkez Yenişehir ilçesi Şehitlik semtinde 45 yaşındaki Eyüphan Yaka 15 yaşından bu yana güvercin beslediğini belirterek “Güvercin sevgisi bir başkadır, insana huzur veriyor” diyor.

25 YILDIR GÜVERCİN BESLİYOR

Güvercin tutkunlarından Eyüphan Yaka, 15 yaşından bu yana güvercin beslediğini söylüyor. “Güvercinler özgürdürler ve kimseye bir zararı olmaz” diyen Yaka şöyle devam etti: “25 yıldır evimim damında güvercin besliyorum. Güvercin sevgisi çok farklı bir şeydir. İnsana huzur ve mutluluk verir. Ne zaman sıkılsam, daralsam veya strese girsem çatıya çıkıp onları besliyor ve uçuruyorum ve rahatlıyorum. İnsana huzur veriyorlar. Güvercinler özgürlüğünü çok seviyorlar ve bunun sevgisi de özgürlüğünde geliyor. Kürdistan toprakların da güvercin, keklik, tazı ve birçok hayvan var ve insanlar besliyor, ben de güvercin besliyorum. Amed’de imkanı olan her kes güvercin besliyor. Ben kendi çocuklarım gibi bakıyorum güvercinlerime. Her bir güvercine isim vermişim tek tek ilgileniyorum. Güvercinler bana hayat veriyor ve insan onlardan yaşam gücü alıyor.”

‘İNSANIN EN KADİM DOSTU GÜVERCİNDİR’

İnsan güvercinlerin uçma özgürlüğünde biraz yaşam taktiği alması gerektiğini dile getiren Yaka, “40 yıldır Kürt halkı kendi özgürlüğü için mücadele ediyor. Kürlerin özgürlük aşkı, güvercinlerin uçma özgürlüğüne benziyor. İnsanın en kadim dostu güvercindir. Amed’in kendine has 21 farklı güvercin türü var her türün de kendine ayıt bir ismi var. Benim beslediğim güvercinler hepsi Amed’de has olan türlerdir. Güvercinleri kendi doğasında almış olabiliriz ama güvercinleri besleyen kişiler de güvercinlerin yerini bir bahçeye çeviriyorlar. Günde bir kez yerlerini temizliyorum ve sürekli suyu değiştiriyorum. Hasta olmamaları için de ayda bir suya ilaç atıyoruz. Güvercinlerimi günde iki üç sefer ziyaret ediyorum ve tek tek ilgileniyorum. Bilmiyorum acayip gelebilir ama güvercinlerde güç alıyorum” dedi.

‘ÖNCE GÜVERCİNLER EĞİTİLİR’

Güvercin meraklılarının her zaman teras katında oturduğu ve güvercinler için uygun bir ortam hazırladığını da sözlerine ekleyen Yaka şunları vurguladı: “Güvercin yavruları 18-25 günde yumurtadan çıkar. Yavrular 45 günden sonra yeme düşer. Bir süreden sonra, yem yemek için annesine ihtiyacı olmaz. Yemi kendi yer. 45 günden sonra damda eğitim verilir. Eğitim süreci 15-20 gün veya 1 ay sürer. Yavrular sağa sola uçar ve böylece hem etrafını hem yerini tanır. Tanıdıktan sonra sabah erkenden hepsi bir kez uçurulur ve süreç tamamlanmış olur.”

‘GÜVERCİN BESLEMEK BİR YAŞAM TARZI OLMUŞ’

Güvercin ya da karpuz denildiğinde insanın aklına ilk Amed’in geldiğini söyleyen Yaka “Karpuz ve güvercinler Amed’de birbirine bağlıdır. Amed’de güvercin beslemek bir yaşam tariz olmuş. Genellikte Amed’de insanlar karpuzu Dicle Nehrin kenarında diker ve hemen yanında da güvercin yerleri yapıyorlar. Güvercinlerin zıbınlarını gübre olarak kullanılıyor ve toprağa da çok iyi geliyor.”