İran’da kimliksiz bir halk: Belluclar

İran’ın en yerleşik halklarından olan Belucların binlercesinin hala kimliksiz olduğu ortaya çıktı.

İran makamları tarafından kimlik verilmemesinin nedeni olarak ise Pakistan ve Afganistan’da yaşayan Beluclarla aynı ulusal kıyafetleri giymeleri gerekçe olarak gösteriliyor. Geçtiğimiz günlerde İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Sünni imamlarla bir toplantı yaparak, İran’daki Şii mezhebinden olmayan ve diğer tüm haklara aynı haklar tanındığını söylemesine rağmen İran’ın en yerleşik halklarından olan ve Belucistan-Sistan eyaletinde yaşayan binlerce Beluca hala kimlik verilmediği ortaya çıktı.

Beluclara İran makamları tarafından kimlik verilmemesinin gerekçesi olarak ise Pakistan ve Afganistan’da yaşayan Belluclarla aynı ulusal kıyafetleri giymeleri gerekçe olarak gösteriliyor. Kimlik verilmeyen Beluc halkı ciddi mağduriyetler yaşıyor. Kimliksiz oldukları için çocuklarını okutamıyorlar. Okuyamayınca da ya sadece çiftçilik, ya da hayvancılık yapmak ve en tortu işlerde çalışmak zorunda kalıyor.

Kendi topraklarında kimliksiz bir halk olarak yaşamak zorunda kalan Beluclar bir yandan da yoksullukla mücadele ediyorlar. Eyaletlerindeki kentlerin kenar ve yoksul mahallerinde yaşayan Belucların, evlerini, iş yerlerini kendi adlarına kayır edemiyor, sürücü belgesi dahi alamıyorlar. Bunun yanı sıra resmi olarak evlenme hakları dahi yok.

KİMLİKSİZ BİR ŞEKİLDE YAŞIYORLAR

Beluclar, İran’ın Sistan Belucistan, Kirman, Xorasan eyaletleri ile İran’ın içlerine doğru yayılarak birçok eyalette yaşıyor. İran'da halklar nüfusuna ilişkin sayımlar yapılsa da resmi bir rakam yok. Ancak buna rağmen Belucların yaşadığı eyalet ve bölgelerdeki nüfus yapıları Sistan Belucistan’da 2 milyon 800 bin, Hormozgan eyaletinde 1 milyon 800 bin, Kirman Eyaletinde 1 milyon 156 bin, Xorasan Eyaletinde 750 bin, Tahran ve diğer bölgelerde 500 bin kişinin yaşadığını ortaya koyuyor. Genel olarak ise sayıları 7 milyon 6 bin kişi olarak tahmin ediliyor.

BELUCLAR KİMDİR?

Beluclar, Pakistan'ın Belucistan eyaletinde, İran ve Afganistan'da varlığını sürdüren İranlı bir ulustur. Nüfusları 9 milyondan fazladır. Beluçça ve Brohice dilleri konuşurlar. Belûç (Baloch) ve Kürtlerin aynı kavim olup Medlerin torunlarından olduğunu belirten çok sayıda kaynak var. Belucistan halkı kendi dil ve kültürünü günümüze taşıyabildi.

Beluciler asimile olmayarak günümüze dek kendi dil ve kültürleri ile varlıklarını korudu. Vatanları Belucistan da tıpkı Kürdistan gibi 4 parçaya ayrılarak istila edilmiştir. Belucistan'ı sömürgesinde tutan İran, Pakistan, Afganistan ve Hindistan olarak belgelerde geçiyor. Beluciler kendi harita ve bayraklarının yanına Kürdistan harita ve bayrağını koyarak aynı halk olduklarını beyan ederler.

BİR ÇOK KAYNAKTA KÜRT OLDUKLARI YER ALIYOR

Beluclar masal anlatımlarında ve tarih yazımlarında kendilerinin Kürt olduğunu, sonradan farklılaşarak yeni bir uluslaşma sürecine girdiklerini yazarlar. Örneğin, Akund Muhammed Salih Zengene Beluç 372 yıl önce Kurdgelnamak (Kurd-gel-name) yani ‘Kürt halkının kitabı’ adlı eseri yazmış ve burada Belucların aslında Kürt olduğu söyler.

Bunun yanında Beluc aşiretlerinin genel kabul görülen ve korunan ‘Belucilerin soy kütükleri’ kitabında Kürtler ile Belucların aynı halk olduğunu yazar. Çoğu Beluc şehit ve kahramanlarının soyadları "Kürt". Belucistan için özgürlük Mücadelesi verip şehit olan bazı Beluc kahramanlarının isimleri aynen şudur: Alî Şêr Kurd, Şêr Zeman Kurd, Alî Can Kurd, Mûmtaz Kurd, Xalid Kurd, Anwar Kurd, Yar Can Kurd... (Soy isimlerini Kürt olarak koymaları Kürtlüklerinin kabulüdür.)