İsveç’in Örebro ilinde dün, Antakya, Tüm Doğu Patriği ve Süryani Ortadoks Kilisesi Genel Ruhani Lideri Moran Mor Ignatius II. Efrem Kerim’in de katıldığı bir törenle soykırım anıtı dikildi. 

Soykırımını protesto mitingine dönüşen 5 bini aşkın kişinin katıldığı açılışta, Patrik II. Efrem, Örebro Valisi Maria Larsson, Örebro Belediye Başkanı Agneta Blom, yeni soykırımların engellenmesi, yarayan kanaların sarılması ve halklar arasında uzlaşmanın sağlanması için 1915’de yapılan soykırımın kabul edilmesinin önemine değinen içerikte konuşmalar yaptı ve Türk devletine soykırımı kabul etmesi çağrısında bulundu.

Üzerinde İsveçce, Süryanice, Ermenice ve Rumca “Asla unutmayacağız” yazısı kazınan mermer anıt önünde bir konuşma yapan Örebro Belediye Başkanı Agneta Blom, bundan 100 yıl önce Anadolu ve Mezopotamya’da Ermeni, Süryani ve Rumlara yönelik gerçekeştirilen soykırımın yaralarının hala sarılamadığını, soykırım kurbanlarının acılarını bir nebze de olsa hafifletebilecek anıtın açılışını yapmaktan onur duyduklarını söyedi.

2010 yılında 1915 soykırımını kabul ettiği için İsveç Parlamentosu, Örebro’da bir parka soykırım anıtı diktiği ve kendisini davet ettiği için Örebro Belediyesi yöneticilerine ve İsveç halkına teşekkür eden Süryani Patriği II. Efrem, 1915 yılında 2 milyon civarında Ermeni, Süryani ve Rum’un katledildiğini ve topraklarından sürüldüğünü, Türk devletinin inkar ettiği bu soykırımından tam 100 yıl sonra günümüzde Irak ve Suriye’de halklarına yönelik yeni bir soykırımının DAİŞ çeteleri tarafından sürdürüldüğünü söyledi.

ORTAK SOYKIRIM ANITI ACILARI AZALTACAK

Ermeni, Süryani ve Rumlar için ortak bir soykırım anıtı dikilmesini önemsediğini belirten Patrik II. Efrem, 1915 yılında Süryanilerin Ermeni ve Rumlarla birlikte katledildiklerini, ortak anıtın acıları ortaklaştırarak azaltacağını belirtikten sonra, Süryani halkına “Seyfo’yu asla unutmamalıyız. Ne olursa olsun 1915 soykırımını kendi çocuklarımıza ve torunlarımıza anlatmalıyız” ifadeleriyle seslendi.

Türkiye’nin inkar politikasının Seyfo’nun yaralarının kapanmasına engel olduğunu ve yeni soykırımlara zemin hazırladığını söyleyen Patrik II. Efrem, Türk devletine tarihiyle yüzleşmesi ve soykırımı kabul etmesi çağrısında da bulundu.

DÜNYA SOYKIRIMINI GÖRMEZDEN GELDİ

Örebro Valisi Maria Larsson, 1915 soykırımından onu gerçekleştirenler kadar suskun kalanların da sorumluluk taşıdığını dile getirdikten sonra, o dönemde batılıların olanları gelmezden geldiklerini somut örnekler vererek anlattı.
İsveç Büyükelçiliği görevlileri ve İsveçli

misyonerlerin Ermeni ve Hıristiyan halka yönelik soykırım yapıldığını İsveç Hükümeti ve batılı devletlere ilettiklerini ve dönemin Sosyal Demokrat İşçi Partisi Lideri Hjalmar Branting’in olanları soykırım olarak tanımladığını hatırlatan Larsson, “İlimiz bu anıta ev sahipliği yapıyor. Çünkü biz 1915’te yaşanan acıları paylaşmak istiyoruz” dedi.

Soykırıma katılanlar arasında Emenistan’ın İsveç Büyükelçisi Artak Apitonyan da bulunuyordu. Törende bir konuşma yapan Apitonyan, 2010 yılında İsveç Parlamentosu’nun aldığı soykırım kararının etkisini 5 yıl sonra Örebro’da soykırım anıtı olarak gösterdiği değerlendirmesini yaptıktan sonra, her 24 Nisan’da Ermeni, Süryani ve Rumların bu anıtın önünde buluşarak acılarını hafifleteceklerini söyledi.

ANIT İÇİN ORTAK KOMİTE

Örebro iline bir soykırım anıtı dikilmesi ilde yaşayan Asuri-Süryani, Ermeni ve Rumların oluşturduğu bir komite tarafından belediye yönetimine önerilmişti. Ermeni Derneği, Süryani Derneği, Asuri Gençlik Derneği, Kumla Hıristiyan Derneği, Yunan Komitesi, Bethnahrin Kültür Merkezi, Süryani Ortadoks Kilisesi, Mor Aho Kilisesi ve Kaldani Toplumu temsilcileri tarafından oluşturulan komite, 15 Nisan 2014 günü belediyeye başvurarak soykırımın 100. yılında Örebro il merkezinde 1915 yılında katledilenler için bir soykırım anıtı dikilmesini önermişti. 

Öneriyi uygun bulan Örebro ili Belediye Meclisi, il merkezinde bulunan Vallåkra Parkı’na soykırım anıtı dikilmesini karalaştırmıştı.

Konu hakkında görüşlerine başvurduğumuz Asuri-Süryani ve Ermeni temsilcileri, soykırımına uğrayan halkların bir araya gelerek girişimde bulunmalarının meyvesini vermesini görmekten mutluluk duyduklarını söylüyor.

KEŞKE BU ANITI ÜLKEMİZDE DİKEBİLSEYDİK

Öneriyi belediye yönetimine sunan komite içinde yer alan Hanna Altunkaynak, artık Süryanilerin 24 Nisan’larda Ermeni ve Rumlarla birlikte acılarını paylaşacakları bir yerleri olduğunu belirterek, kendilerine bu imkanı tanıyan belediye yöneticilerine müteşekkir olduklarını söylüyor.

Hiç bir biçimde Türk halkı veya diğer halkara yönelik nefret duymadıklarını, amaçlarının sadece soykırım kurbanlarını anmak ve acıları hafifletmek olduğunu söyleyen Altıunkaynak, “Biz Türk devletinden yeni soykırımların olmaması ve kanayan yaramızın kapanması için geçmişiyle yüzleşmesini istiyoruz” diyor.

“Keşke biz bu anıtı ülkemizde, soykırımın yapıldığı topraklarımızda dikebilseydik ve yakınlarımızı hep birlikte ansaydık, acılarımızı hafifletebilseydik” diyen Altunkaynak, AKP Hükümeti’ne inkar politikasına son vermesi ve tarihle yüzleşmesi çağrısında bulunuyor.

SOYKIRIMINI İLK KEZ SOL PARTİ GÜNDEME GETİRMİŞTİ

Sol Parti’nin Örebro Belediyesi Grup Başkanı Murad Artin, soykırımını İsveç Parlamentosu’nun gündemine taşıyan ilk milletvekili. 1999 yılında soykırımının kabul edilmesi için verdiği önerge reddedilen Artin, önergesinin reddedilmesinden 10 yıl sonra parlamentonun 1915’te soykırım yapılmasını kabul etmesinden, şimdi de Örebro’ya bir soykırım anıtı dikilmesinden mutluluk duyduğunu söylüyor.